Spanje

Het bruist en bubbelt in wijnland Spanje. En niet alleen omdat er zoveel cava gemaakt wordt. Spaanse wijn is sinds eind vorige eeuw flink aan het veranderen, zonder dat overigens de traditie volledig overboord gegooid wordt. Het is nog steeds het land van Rioja Gran Reserva en zilte, beendroge sherry. Maar Spanje is heel divers en dat zie je steeds meer terug in de wijnen. Waar in de vorige eeuw de nadruk vaak nog op bulkwijn lag, duiken er nu jonge wijnmakers op die willen werken met echt Spaanse druiven uit bijzondere wijngaarden, zodat de wijnen die ze maken hun herkomst weerspiegelen.

 

Afwisseling in landschap en klimaat

Spanje strekt zich uit van de Pyreneeën tot aan Noord-Afrika en kent dan ook een enorme afwisseling in landschappen, bodems en klimaten. In Rías Baixas bijvoorbeeld, dat in het noordwesten in Galicië ligt, valt veel regen, waardoor het er vochtig en groen is. De rest van het land is aanzienlijk droger. Rioja, in het noorden, is warmer en heeft geen last van de wind en regen van het westen. Het klimaat van Catalonië aan de oostkust is overwegend mediterraan, met zonnige zomers en zachte winters. In het midden van het land, in La Mancha, is het klimaat meer continentaal en daardoor veel extremer, met hete zomers en koude winters. En het zuiden, rond Andalusië, is heet, droog en soms bijna woestijnachtig.

 

Wijnbouw in Spanje

Wat het oppervlak aan wijngaarden betreft, is Spanje het grootste wijnland van Europa; er is ongeveer 900.000 hectare met wijnstokken beplant. Maar omdat een groot deel van Spanje zo droog is, is de opbrengst per druivenstok relatief laag. Vanwege die droogte werden wijnstokken van oudsher aangeplant in de vorm van ver uit elkaar staande struikjes (bush vines). Die kunnen tegen een stootje, maar leveren minder druiven op. Sinds de jaren negentig is irrigatie in Spanje toegestaan. Veel wijngaarden worden nu op een andere manier aangelegd, met wijnstokken die dicht bij elkaar staan, opgebonden aan draden. Dankzij het extra water kan dat, en het levert meer druiven op. De totale Spaanse wijnproductie is daardoor aan het stijgen.

 

Kwaliteitsindeling

De kwaliteitsindeling van Spaanse wijnen is gebaseerd op hun geografische herkomst. De laagste kwalificatie is Vino de la Tierra, landwijn. Deze term is officieel vervangen door Indicación Geográfica Protegida, maar veel wijnboeren gebruiken liever de traditionele aanduiding. Daarboven volgt de Denominación de Origen Protegida, beter bekend als Denominación de Origen (DO). Nog een trapje hoger staat de Denominación de Origen Calificada (DOCa). Hoe hoger je komt, hoe strenger de voorschriften zijn voor druivenrassen, wijngaardbeheer en manier van wijnmaken. Voor individuele domeinen met een grote reputaatie kent Spanje de Vinos de Pago (VP). Tot slot heeft Spanje ook nog een indeling van wijn die is gebaseerd op de rijpingsduur op vat en fles: joven (geen rijping) en, in volgorde van toenemende rijpingsduur: crianza, reserva en gran reserva.

 

Veranderingen in Spaanse wijn

De Spaanse wijnbouw werd van oudsher gedomineerd door grote wijnhuizen en coöperaties. Die waren meer op de efficiënte productie van grote hoeveelheden wijn gericht dan op kwaliteit en eigenheid. Dankzij verbeterde wijnmaaktechnieken is de kwaliteit van die wijn flink gestegen. De Spaanse wijnbouw kreeg ook een flinke boost dankzij investeringen van buitenaf en de bouw van spectaculaire designbodega’s als Marqués de Iscal en Ysios in Rioja. Nog interessanter zijn de initiatieven van individuele producenten, vaak jonge wijnmakers, die oude wijngaarden en de druivenrassen die er thuishoren in ere herstellen. Je vindt ze in allerlei regio’s, van Bierzo en Toro tot Calatayud en Sierras de Málaga. Ze willen wijn maken die zijn herkomst weerspiegelt, die alleen maar op die plek gemaakt kan worden. Potentieel is er genoeg.

 

Spaanse witte wijn

Hoewel Spanje bij veel mensen vooral bekend is om zijn rode wijnen, is Spaanse witte wijn ook bezig de wereld te veroveren. Niet alleen de bruisende cava, die vaak van hoge kwaliteit is, maar ook stille witte wijn uit gebieden als Rías Baixas, Rueda, Rioja en Catalonië. Dankzij moderne wijnmaaktechnieken maken de Spanjaarden mooi fruitige, frisse, soms minerale wijnen van druiven als albariño, viura, txakoli, godello en verdejo.